Achtergrondinformatie | Gerardina Lückens

Eigenzinnig

Gerardina Lückens (roepnaam Gerdien) werd geboren op 1 september 1918 te Hoorn, als tweede kind van kunstenaar Gerard Lückens en Sofie Jonkman. Van jongs af aan was zij tamelijk eigenzinnig, wat haar moeder met enige regelmaat tot wanhoop bracht. In tegenstelling tot haar oudere zus Lien had Gerdien in haar jeugd geen idee in 'meisjes-dingen' zoals spelen met poppen, borduren en muziek maken. In plaats daarvan had ze meer interesse in de kippen, gebruikte ze de poppenwagen om hun kat in rond te rijden, en rommelde ze graag rond in de bedrijfspakhuizen van haar vader.

Lagere school

Met haar zesde jaar ging Gerdien voor het eerst naar school, wat zij geen succes vond. Zoals ze zelf vertelde: "In plaats van op de juffrouw te letten hoorde ik de vogels buiten fluiten. Als er een fluitketeltje bleef gaan vroeg ik me af waarom ze dat ding niet van het vuur namen. Mijn schoolresultaten waren dan ook niet echt om over naar huis te schrijven."

De U.L.O.

Na het doorlopen van de lagere school ging Gerdien naar de U.L.O. in Hoorn. Daar bleek zij net als haar vader een enorme belangstelling voor geschiedenis te hebben, een interesse die zij haar hele leven hield. Inmiddels voelde moeder Sofie zich vaak niet goed en bleef dan op bed, waar het gezinsleven uiteraard onder leed. Toen haar moeder in 1934 overleed besloot Gerdien het laatste jaar van de U.L.O. niet af te maken. Ze bleef thuis om de huishoudelijke taken zo goed en zo kwaad als het kon op te pakken en een steun te zijn voor haar vader. In die tijd begon Gerdien haar eigen kleding te maken. Zij en haar zus Hermien hadden in die tijd veel steun aan vrienden van hun ouders: het echtpaar Bossert. Gerdien heeft het contact met dit echtpaar ook daarna altijd onderhouden.

Uit huis

Toen weduwnaar Lückens kennis kreeg aan zijn tweede vrouw werd het tijd dat Gerdien haar vleugels uitsloeg. Ze ging in de zomer van 1939 naar Bergen, waar ze enkele maanden in de souvenierswinkel van vrienden werkte. Aansluitend vond ze een vaste baan in Amsterdam. Gerdien woonde aldaar op kamers in de Wouwermanstraat 12b, vanaf 1941 samen met haar zus Hermien.

Vastgeraakte trein

Eind januari 1942 ging Gerdien met de trein van Amsterdam naar Hoorn om haar vader en tweede moeder te bezoeken. Bij Oosthuizen kwam de trein vast te staan in de sneeuw. Tegenover Gerdien zat Jacob Mellegers, onderweg van Edam naar Urk, met het voornemen daar een meisje ten huwelijk te vragen. Niet dat hij verliefd was, maar hij kon goed met haar praten en daardoor leek zij hem een geschikte kandidate. In de gestrande trein raakten Gerdien en Jacob in een zeer geanimeerd gesprek. Ruim vijf uur later konden zij hun reis vervolgen. Ondertussen was de spreekwoordelijke vonk tussen beiden overgeslagen en Jacob ging niet meer naar het meisje in Urk...

Huwelijk en gezin

In mei 1942 verloofden Gerdien en Jacob zich aan het ziekbed van vader Lückens. Op 1 oktober 1943 traden zij in het huwelijk en gingen aansluitend in Den Helder wonen. Daar kregen zijn hun eerste twee kinderen, respectievelijk in 1945 en 1946. Jacob ging werken bij het Ministerie van Oorlog en daarom verhuisde het gezin naar Den Haag. Eind 1954 werd het derde kind geboren. Korte tijd later werd Jacob ziek: eerder ingekapselde tubercelbacillen waren opnieuw actief geworden. Inmiddels was Gerdien zwanger van het vierde en laatste kind. Dit was een moeilijke periode, want Jacob lag gedurende negen maanden in het sanatorium in Scheveningen. Eenmaal hersteld kreeg Jacob nierproblemen, die met regelmaat een grote wissel trokken op het hele gezin.

Een sterke vrouw, een bijzonder mens

Gerdien runde vol energie op haar eigen wijze het huishouden, waarbij slechts koken een noodzakelijk kwaad bleef. Ze ondernam veel met de kinderen en had weinig tijd voor zichzelf. Alleen om de week op zondagmiddag had zij vier uur 'vrij-af'. Ze zat dan meestal te lezen en de kinderen moesten doen alsof ze er niet was.
In 1971 overleed Jacob na een lang ziekbed. Gerdien bleef achter met de twee jongste kinderen, de oudste twee waren inmiddels uit huis en getrouwd. Gerdien besloot niet bij de pakken neer te zitten en werd actief in een vrouwenclub, waar zij zowel haar bestuurlijke als creatieve kwaliteiten volledig inzette.

Band met Hoorn

Gedurende haar hele leven heeft Gerdien zich nauw betrokken gevoeld bij Hoorn en West-Friesland. Zij was lid van Oud Hoorn en ging graag naar de jaarvergaderingen van deze vereniging. Daar ontmoette zij Gerben Kazimier, een bijzonder contact dat zij beschreef "alsof hij een zoon van mij is". Zij sprak met hem over de kunstwerken van haar vader, waarna Gerben begon met een intensieve en succesvolle speurtocht om de Lückens-werken te achterhalen. Samen bezochten zij de door hem getraceerde werken, uitjes waarvan ze volop genoot. Ook schreef hij op verzoek van het Westfries Genootschap een artikel over haar vader, dat gepubliceerd werd in het jaarboek 2004. Dit alles was voor Gerdien een ultiem eerbetoon aan haar vader.

Bijna blind

Helaas was Gerdien de laatste acht jaar van haar leven nagenoeg blind. Deze ernstige handicap heeft zij zonder een onvertogen woord tot het eind gedragen. Zij overleed 2 juni 2012 op drieënnegentigjarige leeftijd in haar woonplaats Den Haag.