Achtergrondinformatie | Sophia Jonkman

Sophia Jonkman werd geboren op 4 januari 1883 te Hoorn, als dochter van Dirk Jonkman (1860-1925, timmerman) en Dina Sieuwerts (1860-1938). Vader Jonkman bezat een houtzaagmolen aan de Zaan en werd later een van de directeuren van de Hoornsche Boot.
Sofie woonde met haar ouders en zes broers op de Nieuwendam 18, niet ver van de haven. Haar enige zusje, Antje, is op zesjarige leeftijd overleden.

Pittig karakter

Sofie was een beweeglijke, pittige jongedame, die zich prima staande wist te houden tussen haar broers. Ze doorliep de zogenaamde Franse school in Hoorn. Daar kreeg zij de volgende vakken onderwezen: lezen, schrijven, rekenen, Nederlandse taal, aardrijkskunde, vaderlandse geschiedenis, kennis der natuur, zingen en handwerken. Na het doorlopen van deze school wilde Sofie niet verder leren, volgens zeggen 'omdat ze geen zitvlees had'. Ze heeft enige tijd geholpen op een kleuterschool, maar dat werk beviel haar niet.

Favoriete bezigheden

Borduren, zingen, pianospelen en acteren waren Sofie's favoriete bezigheden. Zij was van 1902 tot en met 1904 actief lid van operettevereniging Excelsior en had een rol in de uitvoeringen van 'De Wondervogel', 'Het klokje van den Heremiet' en 'De Verloving bij de Lantaarn'. Na haar trouwen zong zij regelmatig solo tijdens kerkdiensten, ook als improvisatie als de dominee onverwacht verhinderd was.
In haar jonge jaren zat Sofie op turnen bij Allebé, de damesafdeling van de turnvereniging UdI-WvO Sofie zwom graag in het buitenbad van Hoorn en werd lid van de 'Zwemvereeniging De Hoornsche Hop'. In de winter deed zij aan schoonrijden op de schaats.

Verliefd, verloofd, getrouwd

Bij een uitvoering van de gymnastiekvereniging ontmoette zij Gerard Lückens. Zij verloofden zich op 12 juli 1903. Gerard en Sofie traden op 19 juli 1907 in Hoorn in het huwelijk. Het jonge paar ging wonen in de Kruisstraat in Hoorn en kreeg daar in 1910 hun eerste kind, Lien. In 1914 verhuisde het gezin naar Ramen 16; daar werden de dochters Gerdien (1918), Hermien (1921) en zoon Dirk (1923) geboren.

Bewonderd en bekritiseerd

Sofie toonde zich in haar huwelijk een vrijgevochten vrouw, die hield van discussiëren, natuur en kunst, en bij voorkeur deed waar ze zin in had. Haar echtgenoot Gerard liet haar hierin volkomen vrij, net zoals zij hem vrijliet in zijn behoefte aan kunst en sport. Dit was in die tijd niet echt gebruikelijk. Sofie werd dan ook vanwege haar persoonlijkheid regelmatig zowel bewonderd als bekritiseerd.

Bijzondere band

Sofie Jonkman had een bijzondere band met haar oudste dochter, Lien. Zij deden veel samen, zoals zingen, pianospelen, borduren en schoonrijden op de schaats. In 1929 leerde Lien haar toekomstige man kennen. Zij trouwden snel en vertrokken naar het voormalig Nederlands-Indië. Dit afscheid was voor moeder Sofie erg moeilijk. Zij was geruime tijd depressief en bleef veel in bed.

Ziekte en overlijden

Sofie Lückens kreeg vanaf 1930 migraine-aanvallen, die steeds heviger en frequenter werden. De omgeving maar ook de behandelend arts dacht dat de oorzaak lag in de emotionele gesteldheid na het vertrek van de oudste dochter. In 1934 werd Sofie opgenomen op de psychiatrische afdeling van het ziekenhuis in Alkmaar. Zij ging hard achteruit en bij nader onderzoek bleek dat zij al geruime tijd aan ernstige nierproblemen leed. Behandeling kon niet meer baten. Sofia Jonkman overleed op 1 december 1934 in het ziekenhuis, aan de gevolgen van nierfalen.