Achtergrondinformatie | Klaas Ruyterman

Klaas Ruyterman werd op 14 maart 1864 geboren in de derde watermolen van de Woud-driegang aan de Westdijk van de Beemster, als eerste kind van Krelis Ruyterman (watermolenaar) en Antje Kramer. In 1870 verhuisde het gezin naar de Westdijk bij de Graftdijker molengang.

Van onderwijzer naar hoofdonderwijzer

Klaas wist al vroeg dat hij in het onderwijs wilde. Na het volgen van het gewoon lager onderwijs in Beemster kon hij met een Rijksbeurs naar de Rijksnormaallessen in Edam. Binnen tweeëneenhalf jaar behaalde hij zijn diploma. Op 1 juni 1882 volgde zijn benoeming tot onderwijzer te Wester-Blokker. Ruyterman verhuisde naar Hoorn, waar hij op 1 oktober 1885 werd aangesteld aan de Franse school. Begin 1887 vertrok Ruyterman naar Amsterdam om daar in 1889 zijn hoofdakte te halen. Hij solliciteerde aansluitend naar de functie van hoofdonderwijzer van de openbare lagere school in Hauwert en werd uit drieënzestig sollicitanten gekozen.

Huwelijk en gezin

Klaas Ruyterman huwde op 26 mei 1890 in Nibbixwoud met Anna Wardenaar (1862-1948). Zij kregen vier kinderen. De jongste dochter Cornelia volgde haar vaders voetsporen als onderwijzeres.

Landbouwonderwijzer

Ruyterman behaalde naderhand als een van de eerste onderwijzers in Nederland een land- en tuinbouwakte. In 1898 startte hij met het geven van land- en tuinbouwonderwijs in de avonduren. Als bevoegd tuinbouwleraar onderwees hij de agrarische wereld in de professionele tuinbouw in opkomst zoals nieuwe technieken en de bemestingsleer.

Stimuleren van liefde voor de natuur

Begin twintigste eeuw was de tijd van onderwijzers en natuurkenners Eli Heimans en Jac. P. Thijsse. Zij schreven over het belang van kennis van en liefde voor de natuur, vooral bij de jeugd. Meester Ruyterman bleek ook in dit opzicht een voortreffelijk leider voor de dorpsjeugd. Hij liet de kinderen planten en waterdieren verzamelen, waarover hij dan op school vertelde. Ook liet hij de jongens en meisjes via vrije opstellen schrijven over hun zwerftochten door het Westfriese waterland.

Overige activiteiten en functies

• Secretaris van het Nutsdepartement.
• Secretaris van het plaatselijke Witte Kruis.
• Districtsvoorzitter van het Witte Kruis.
• Districts-penningeester van het Nederlandsch Onderwijzers Genootschap (N.O.G.).
• Verslaggever voor de plaatselijke krant (3x per week verschijnend).
• Voorzanger van de Nederlands Hervormde Gemeente.
• Penningmeester hoofdcomité aanleg spoorlijn Wognum-Enkhuizen.
• Mede-oprichter en secretaris-penningmeester van Historisch Genootschap Oud West-Friesland.
• Adviseur van de Federatie van Floralia-vereenigingen in West-Friesland.

Betrokken en gewaardeerd

Meester Ruyterman ging in 1929 met pensioen. In het jaar daarna werd hij door personeel en leerlingen geëerd met een bronzen portretreliëf, dat geplaatst werd in de lagere school in Hauwert. Ook na zijn pensioen bleef het oud-schoolhoofd lang betrokken bij het onderwijs en actief in tal van zijn bestuursfuncties.

Ruyterman overleed op 21 maart 1939 in het Centraal Ziekenhuis in Alkmaar, waarna het Historisch Genootschap Oud-West-Friesland een herdenkingsplaquette liet maken. Deze plaquette werd bevestigd aan de zijgevel van de onderwijzerswoning in Hauwert. In 2006 is de plaquette verplaatst naar de voorgevel van het pand.