Achtergrondinformatie | Tableaux vivants

Uitbeelding door mensen

Een tableau vivant is een zwijgende en statische uitbeelding door mensen van bijvoorbeeld een belangrijke historische gebeurtenis, een Bijbelse passage of een schilderij.

Gebruik van tableaux vivants

In de middeleeuwen waren tableaux vivants een vast onderdeel bij een plechtige intrede van staatshoofden, bij een koninklijk huwelijk of bij een kroning. In de achttiende en de negentiende eeuw werd tableaux vivants gebruikt als theater, waarbij een verhaal verteld werd door de verschillende tableaux na elkaar op toneel op te voeren. De opstelling werd achter een gesloten gordijn samengesteld; pas als alle spelers in de juiste houding stonden, ging het gordijn open voor het publiek.

Ook in het begin van de twintigste eeuw werden tableaux vivants nog met regelmaat gebruikt en gewaardeerd: bij grote feesten, in optochten en als onderdeel van een voorstelling. Zo kwam in die tijd in de programma's van de Hoornse Operettevereniging Excelsior veelal een tableau voor als slot van een zangstuk of de operette.

Tableaux vivants van UdI-WvO in Hoorn

De gymnastiekvereniging UdI-WvO organiseerde in Hoorn een aantal keren tableaux vivants:

• 1904, tijdens de feestelijkheden ter ere van het 20-jarig bestaan van UdI-WvO;
• 1907, bij de viering van de 300e geboortedag van Michiel de Ruyter;
• 1909, ter ere van het 25-jarig bestaan van UdI-WvO;
• 1913, als onderdeel van de onafhankelijkheidsfeesten in Hoorn.
• 1919, als afsluiting van het feest ter ere van de terugkeer van het Hoornse bataljon.
• 1926, als programmaonderdeel van de feestavond ter ere van het jaarcongres van de Nederlandsche Schilders Patroons in Hoorn.

Tableaux vivants onafhankelijkheidsfeesten Hoorn - 1913

G.H. Lückens ontwierp en organiseerde voor de onafhankelijkheidsfeesten in Hoorn zes tableaux in samenwerking met Abr. Staalman en Jac. Snel, respectievelijk oud-voorzitter en voorzitter van UdI-WvO. De tableaux stelden taferelen voor uit de Franse tijd (zie de beschrijving in onderstaand persbericht uit het Algemeen Handelsblad van 3 mei 1913. Maarten Storm schilderde alle decors. Leden van de gymnastiekvereniging UdI-WvO en de damesafdeling Allebé waren de spelers. Zij werden voor de voorstelling gekapt door een toneelkapper en droegen kostuums van de firma Serné en Zn. in Amsterdam.

Tableau vivant jubileum Hoornsche Middenstandsvereeniging - 1923

In oktober 1923 gaf de Hoornsche Middenstandsvereeniging een feestavond in het Park, ter herdenking van het twaalfenhalfjarig bestaan van de vereniging. Na alle feestelijkheden en optredens werd de avond afgesloten met een door Lückens samengesteld tableau vivant, voorstellende 'Vrede, Handel, Scheepvaart en Nijverheid'. Mogelijk liet Lückens zich hierbij inspireren door de gevelbeelden van het Witte Huis in Rotterdam, van de hand van tijdgenoot en kunstenaar Simon Miedema.