Achtergrondinformatie | Geschiedenis jaagschuit

Jaagschuit

Een jaagschuit was een vaartuig, gebouwd om te worden voortgetrokken vanaf de wal (gejaagd). Afhankelijk van de grootte van het vaartuig vond het jagen plaats met mankracht of paardenkracht. Was een jaagschuit voornamelijk ingericht voor het vervoer van passagiers, dan sprak men meestal over een trekschuit. Een jaagschuit die bijna uitsluitend werd gebruikt voor het vervoer van goederen, noemde men soms pakschuit.

Jaaglijn

Voor het jagen werd er in de mast een lijn gebonden: de jaaglijn. Deze jaaglijn was van hennep en enkele scheepslengtes lang. Werd er met paarden getrokken, dan werd de lijn vastgebonden aan het paardentuig. Werd er op menskracht gejaagd dan werd aan het eind van de jaaglijn een brede band van jute of leer geknoopt. De jager droeg dit zogenaamde trekzeel op borsthoogte rond lichaam en armen.

Jaagpad

Op plaatsen waar veel gejaagd werd, liep langs het vaarwater een jaagpad. Jaagpaden werden onderhouden door de heffing van een jaagpadgeld. Boeren over wiens land een jaagpad liep, waren verplicht dit pad begaanbaar en de oevers vrij van obstakels te houden. Wanneer er een scherpe bocht in het vaarwater was, stond er langs de oever soms een rolpaal, waar omheen de jaaglijn geleid werd.

Meestal was er maar één jaagpad langs het water. Het passeren van twee trekschuiten werd opgelost door die te voorzien van twee strijkbare masten van verschillende lengte. Naar gelang de vaarrichting hadden zij de korte of de lange mast opstaan.

Einde van trekschuit- en pakschuitdiensten

Het vervoer per trek- of jaagschuit was lange tijd de goedkoopste en comfortabelste manier van reizen, maar langzaam. Met de opkomst van tram en trein aan het einde van de negentiende eeuw verdwenen de trekschuitdiensten. Het vervoer van vrachtgoederen per pakschuit bleef nog iets langer rendabel. Rond 1930 werden de pakschuiten vervangen door vrachtwagens.