Achtergrondinformatie | Nieuwendam

Pakhuizen Nieuwendam 19 en 20

Het pakhuis 'Zeevaart' op Nieuwendam 19 in Hoorn is gebouwd in 1610; het pakkhuis 'Dolphijn' op nummer 20 in 1660. Deze pakhuizen waren van oorsprong bedoeld voor het opslag van graan.

Begin 1900 waren beide panden aan een sterk verval onderhevig. Daarom ondernam de Vereniging Oud Hoorn in 1918 een poging de historische panden te kopen. Vanwege problemen met de financiering ging dit niet door.

Slopen of renoveren

In 1937 wilde de eigenaar van de Dolphijn het pakhuis slopen. De gemeente weigerde een sloopvergunning af te geven. Restauratie van beide panden werd opnieuw overwogen. Hiertoe verrichtte architect Langius een onderzoek, waarbij bleek dat de pakhuizen zo bouwvallig waren, dat ze bijna geheel opnieuw opgetrokken zouden moeten worden.

In april 1939 gingen subsidieaanvragen aan rijk, provincie en gemeente de deur uit. Vanwege de hoge kosten ging er lange tijd voorbij, zonder dat er iets gebeurde. Inmiddels was de bezetting van Nederland door de Duitsers een feit geworden.

Zorgen om belendend pand nummer 18

In november 1941 sloeg G.H. Lückens als bestuurslid van de Vereniging Oud Hoorn alarm. Het belendende pand op nummer 18 was eigendom van zijn familie en hij zag van daaruit, dat de achtergevel van pand nr. 19 vreselijk achteruitgegaan was vergeleken bij een halfjaar daarvoor. Hij vreesde ongelukken en meende dat de gemeente direct maatregelen zou moeten nemen.

Ook Monumentenzorg was tot die conclusie gekomen. Op 26 januari 1942 verleende de gemeente aan de eigenaar van nummer 19 en 20 vergunning tot sloop, onder voorwaarde dat de materialen bewaard zouden worden voor herbouw van de panden.

Van uitstel naar afstel

Na de bevrijding stelde Vereniging Oud Hoorn jarenlang pogingen in het werk om de pakhuizen te laten herbouwen. In februari 1951 zag het bestuur van Oud Hoorn geen mogelijkheden meer en gaf de zaak op.

Inmiddels (2024) zijn op de plaats van de beide historische pakhuizen twee fraaie nieuwbouwpanden in klassieke stijl gebouwd. Het pand Nieuwendam 18 staat sinds 1965 op de monumentenlijst van Hoorn.