Achtergrondinformatie | Instructie Bataljon en Hoofdcursus Kampen

Behoefte aan middenkader

Na de Franse Tijd werd zowel in het Nederlandse leger als bij het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) duidelijk dat communicatie tussen soldaten en officieren onder druk stond door het standsverschil. Er werd besloten een middenkader van onderofficieren in het leven te roepen. Deze onderofficieren konden, vanuit de Nederlandse middenklasse en burgerij, de verbinding leggen tussen de manschappen en de officieren.

Landelijke opleiding

Voor de instroom van onderofficieren kwam een landelijke opleiding, die door de regering in 1850 werd toegewezen aan Kampen. Voor deze opleiding, genaamd het Instructie Bataljon, kwamen zestienjarige jongens met 'enig goed verstand en uit de gegoede burgerij' in aanmerking. De jongens tekenden voor tien jaar bij defensie en werden drie jaar getraind in Kampen. Op achttienjarige leeftijd stroomden ze als onder-officer door naar parate functies dan wel naar de Hoofdcursus, de officiersopleiding in Kampen.

Instructie Bataljon

Het Instructie Bataljon zou uiteindelijk drie of vier compagnieën beslaan (zeshonderd man in totaal). Het bataljon was gehuisvest in de Oudestraat in Kampen, het gebouw dat nu bekend staat als de Van Heutszkazerne. Voor lessen in het berijden van paarden werd gebruik gemaakt van de Manege (nu zaal Hanzestad), gelegen naast de Bovenhaven. Geoefend werd er voornamelijk op een terrein in IJsselmuiden.

Hoofdcursus

De Hoofdcursus, gestart in 1877, leidde jongemannen in twee jaar op tot officier. De Cursus werd aanvankelijk ondergebracht in de kazerne van het Instructie Bataljon, maar kreeg in 1884 een eigen onderkomen in een gebouw aan de Koornmarkt, tot dan in gebruik als schoolgebouw. De leerlingen moesten minstens negentien jaar oud zijn en drie dienstjaren hebben vervuld waarvan één als onderofficier. Verder moesten zij slagen voor het toelatingsexamen en uitmunten in praktische geschiktheid, dienstijver en gedrag. Op het lesrooster stonden vakken als natuurkunde, wapenleer, militair recht, administratie, tactiek, krijgsgeschiedenis, versterkingskunst, talen, scherm- en gymnastieklessen.

Veel van de leerlingen van de Hoofdcursus kwamen van het Instructie Bataljon. Zij werden wat laatdunkend 'troupiers' genoemd. Toch volgden later beroemde Nederlanders als generaal Van Heutsz en minister-president Colijn hun officiersopleiding aan de Kamper Hoofdcursus.

Opheffing

In 1924 werd van overheidswege zowel de Hoofdcursus als het Instructie Bataljon in Kampen opgeheven. In de vierenzeventig jaar dat het Instructie Bataljon in Kampen bestond, zijn in totaal 24 duizend jongens in de kazerne aan de Oudestraat opgeleid.