Achtergrondinformatie | Hollandse kuifhoen haan

Foto Kuifhoen haan

Kuifhoen haan.

Hoenderras

De Hollandse kuifhoenders behoren tot de oudste hoenderrassen van Nederland. Er bestaan al afbeeldingen van deze hoenders op schilderijen uit de zestiende en zeventiende eeuw. Zowel kuifhoenders hanen als hennen hebben een kuif. Bij de hennen is de kuif bolrond, bij de hanen is de kuif meer afhangend met een andere structuur van de veren. Deze kuif staat op een knobbel, een bolvormige ronding op het schedeldak.

Oorsprong van de haan

De haan komt oorspronkelijk uit India en is al in de zevende eeuw v. Chr. via Perzië en Griekenland overgebracht naar Europa. In Nederland was hij onder de naam Perzische vogel bekend. Het woord haan is afgeleid van het 'chana', wat 'de zanger' betekent.
De haan was zeer luid en werd lange tijd gebruikt om de tijd aan te geven. In die tijd woonde de haan in dezelfde ruimte als de mens; zijn plek was de hanenbalk.

De haan als inspiratiebron

De haan sprak vrijwel overal tot de verbeelding. Zijn wijze van zijn gaf aanleiding tot het ontstaan van vele uitdrukkingen, spreekwoorden en volkswijsheden. Maar ook schilders, tekenaars, illustratoren, beeldhouwers, glazeniers en tal van anderen lieten zich door de haan inspireren.

Thema in de schilderkunst

Het afbeelden van een haan met kippen was een vaak voorkomend thema in de schilderkunst van de Nederlandse zeventiende eeuw. De schilder Gijsbert Gillisz d'Hondecoeter (1604-1653), die gespecialiseerd was in het afbeelden van vogels, besteedde veel aandacht aan het zo nauwkeurig mogelijk afbeelden van het pluimvee. Dankzij zijn werken was een inventarisatie van reeds lang uitgestorven Hollandse pluimveerassen mogelijk.

Gravure Kuifhoen haan, Rijksmuseum

Kraaiende kuifhoen haan, gravure rond 1690, Rijksmuseum.

Schilderij d'Hondecoeter

Schilderij van Gijsbert Gillisz d'Hondecoeter.
Kuifhoen haan met kippen, 1652, Museum Boymans van Beuningen.

Persbericht Kuifhoen

De Avondpost, 14-01-1926.